Bodemcolumn door Gerard Korthals

Ongetwijfeld heeft u van dit TV-programma iets gezien, gelezen of op z’n minst gehoord? Ik ben alleen bang dat dit kijkcijfercanon meer heeft bijgedragen aan de bekendheid van TALPA dan van de Talpa europea. Toch is de mol van alle bodembewoners misschien wel het bekendst – of moeten we het berucht noemen?

Boeren, maar ook burgers met een mooi glad grasveldje, herkennen de mol aan de niet te missen molshopen. Slechts een enkeling weet dit te waarderen en maakt gebruik van de verse grond uit de molshoop om z’n tuinplanten mee te verwennen. Deze grond levert niet alleen nieuwe mest en mineralen, maar ze bevat ook vaak weinig onkruiden omdat ze uit diepere grondlagen afkomstig is! De meeste mensen zien mollen en hun hopen echter als overlast, en niet als interessante indicatie dat het bodemvoedselweb in orde is.

Helaas heeft de mol als ‘toppredator’ nog lang niet dezelfde status als de ambassadeur van het water: de otter. Als wetenschapper heb ik trouwens aan beide dieren onderzoek gedaan. Maar de mol met zijn ondergrondse leven en zijn minder aaibare karakter moet toch vaak het onderspit delven in de publiciteit.

Als je wel eens een levende of dode mol in handen hebt gehad, dan kan je alleen maar diep respect hebben voor zo’n beestje! Het is ondanks z’n grootte (maar zo’n 15 cm) en handicap (blind!) zeer goed in staat om snel en diep zijn gangen te graven. Ik heb dit in mijn moestuin wel eens gezien! Volgens sommige mollenvangers is dit trouwens een van de efficiëntste momenten om mollen te bestrijden: door een schep achter de gravende mol te steken en hem of haar in één vloeiende beweging op de bovengrond te gooien. Zodat je hem kan pakken en bij de buren weer los kan laten. (Dit is de diervriendelijke versie die ik heb willen onthouden. De werkelijkheid was eenvoudiger, maar daar moet je wel tegen kunnen). Zo is het mij in mijn jonge jaren één maal gelukt om een mol te vangen. Ondanks mijn angst dat de mol zou bijten, vond ik dit beestje waanzinnig mooi en interessant.

Het bijzonderst zijn de grote graafpoten en zijn vacht. Hoe kan het dat dit beest dat zijn hele leven in de grond aan het wroeten is toch zulke schone poten en zo'n glanzende vacht heeft; terwijl ik in mijn tuin altijd vies wordt? Het ergste van dit alles is dat hij eigenlijk best smerig zou mogen worden, want ze kunnen elkaar niet eens zien! Daarom is de mol voor mij het enige bodemdier waar ik echt jaloers op zou kunnen worden.